Zihin Kâşifleri: Psikologlar ve Psikiyatristler
Sağlıklı olmak, günlük yaşamımızı normal bir şekilde sürdürmemizi sağlayan en önemli etken. Öyle ki başımızın birazcık ağrıması bile bütün günümüzü alt üst edebilir. Baş ağrısı, mide bulantısı gibi bedenimizde meydana gelen olumsuzlukları kolayca fark ederiz ve sorunun kaynağını anlamak için alanında uzman bir doktora danışırız. Peki ruh sağlığımızı olumsuz etkileyen sorunlar karşısında neler yapabiliriz? Cevap genellikle şudur: bir psikoloğa ya da psikiyatriste başvurmak. Peki her ikisi de zihinsel, duygusal ve davranışsal sorunlarla ilgilenmesine rağmen psikolog ve psikiyatrist arasında ne fark var?
Psikoloji insanların nasıl düşündükleri, nasıl davrandıkları ve nasıl tepki verdiklerini inceleyen bilim dalıdır. Temel amacı, bireyin davranışlarını ve bu davranışların altında yatan duyguları ve düşünceleri açıklamaktır. Psikiyatri ise ruh sağlığı ile ilgili sorunların teşhisi ve tedavisiyle ilgilenen uzmanlık alanıdır.
En yaygın görülen psikiyatrik sorunlar kaygı bozukluğu, takıntı hastalığı olarak bilinen obsesif kompulsif bozukluk, depresyon, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, sosyal fobi, şizofreni, madde bağımlılığı, yeme ve öğrenme bozukluklarıdır.
Psikiyatristlerin ve psikologların lisans döneminde aldıkları eğitimler birbirinden farklıdır. Ayrıca psikolojik sorunların teşhisinde ve tedavisinde farklı yöntemler kullanabilirler.
Psikiyatristler, psikiyatri alanında uzmanlaşan tıp doktorlarıdır. Bireylerin psikolojik sorunlarını tespit eden psikiyatristler bu sorunların tedavisi için ilaç verebilir, psikoterapi yani konuşma terapisi uygulayabilir, beyne elektriksel akım uygulandığı elektrokonvülsif tedavi ya da ışık tedavisi yöntemlerini kullanabilirler.
Psikologlar lisans eğitimlerini psikoloji alanında tamamlar. İnsanların birbirleriyle ve çevreleriyle nasıl ilişki kurduğunu gözlemleyerek, yorumlayarak ve kaydederek bilişsel, duygusal ve sosyal süreçleri ve davranışları incelerler.
Psikologların uzmanlık alanları arasında ruhsal hastalıklara yönelik tedavilerin uygulandığı klinik psikoloji, beyin ve davranışlar arasındaki ilişkiyi inceleyen nöropsikoloji, bireylerin iş problemleri ya da arkadaşlık ilişkileri gibi günlük hayatta karşılaştıkları sorunlara yönelik tedavilerin uygulandığı danışmanlık psikolojisi ve suçluların davranış ve düşünce şekillerini inceleyen adli psikoloji yer alır. Psikologlar psikolojik sorunları belirleyebilmek için genellikle gözlem ve görüşme yöntemlerini, tedavi için ise psikoterapi yöntemini kullanırlar. Bunun için psikologların kendi uzmanlık alanlarında psikoterapi eğitimlerini tamamlamaları gerekir.
Günümüzde nöropsikolojinin popülerliği gittikçe artıyor.
Uzmanlara göre beden sağlığı kadar önemli olan ruh sağlığının korunmasında rol oynayan psikiyatristlerin iş imkânlarının 2029 yılına kadar %12, psikologların iş imkânlarının ise %3 oranında artması bekleniyor.
Kaynaklar:
- https://www.psychiatry.org/
- https://psychology.osu.edu/about/what-psychology
- https://www.bls.gov/ooh/life-physical-and-social-science/psychologists.htm#tab-6
- https://www.bls.gov/ooh/healthcare/physicians-and-surgeons.htm#tab-6
- https://www.onlinepsychologydegree.info/faq/what-is-the-future-outlook-for-careers-in-psychology/
- https://www.psychology.org/resources/how-to-choose-between-psychologist-or-psychiatrist-career/
- https://joboutlook.gov.au/occupations/psychiatrists?occupationCode=2534