Nötron Yıldızlarının Yüzeyindeki Milimetrelik Dağlar
Kütlesi Güneş’in 10 ila 25 katı olan yıldızlar, ömürlerinin sonunda süpernova patlaması ile kütlelerinin büyük bir kısmını uzaya saçar. Patlamanın ardından yıldızın çekirdeğinin kütle çekimi etkisiyle kendi üzerine çökmesiyle nötron yıldızları ortaya çıkar.
Nötron yıldızları, bilinen en yoğun gök cisimleri arasında kara deliklerden sonra ikinci sırada yer alır. Kütlesi Güneş’inki kadar olan bir nötron yıldızının çapı sadece 10 kilometre civarındadır.
Çok küçük bir hacmin içinde çok büyük miktarda kütle barındırmaları nedeniyle nötron yıldızlarının kütle çekim alanları da çok büyüktür. Bir nötron yıldızının yüzeyindeki kütle çekim alanı, yeryüzündekinin milyarlarca katına çıkar. Bu durum nötron yıldızlarının neredeyse mükemmel bir küre şekline bürünmesine neden olur. Ancak nötron yıldızlarının yüzeyinde ufak da olsa pürüzler vardır.
Southampton Üniversitesi’nden Fabian Gittins ve arkadaşları, kuramsal modeller kullanarak nötron yıldızlarındaki dağların ne kadar yüksek olabileceğini hesaplamışlardır. Araştırmacıların Kraliyet Astronomi Derneği’nin bu yılki Ulusal Astronomi Toplantısı’nda sundukları sonuçlara göre, nötron yıldızlarındaki en büyük dağların yüksekliği bir milimetreyi geçemez.
Nötron Yıldızları ve Süpernova Patlamaları
Nötron yıldızları, ömürlerinin sonunda süpernova patlamaları ile ortaya çıkar. Bu patlamalar, yıldızın çekirdeğindeki nükleer yanma reaksiyonlarının sonucunda gerçekleşir. Patlamanın ardından yıldızın çekirdeği kendi kütle çekimi etkisiyle kendi üzerine çöker ve nötron yıldızına dönüşür.
Nötron Yıldızlarının Yoğunluğu
Nötron yıldızları bilinen en yoğun gök cisimleri arasında ikinci sırada yer alır. Kütlesi Güneş’inki kadar olan bir nötron yıldızının çapı sadece 10 kilometre civarındadır. Bu yoğun kütle, nötron yıldızlarının kütle çekim gücünü de büyük ölçüde arttırır.
Nötron Yıldızlarının Pürüzsüz Yüzeyi
Nötron yıldızlarının çok küçük bir hacimde çok büyük miktarda kütle barındırmaları nedeniyle yüzeyleri oldukça pürüzsüzdür. Ancak bu pürüzsüzlükte bile ufak da olsa dağlar bulunur.
Sonuç
Nötron yıldızlarının yüzeyindeki dağlar, milimetrenin altında bir yüksekliğe sahiptir. Bu da, nötron yıldızlarının mükemmel küresel şekillerine rağmen, yüzeylerindeki pürüzleri göstermektedir. Bu bilgiler, nötron yıldızlarının yapısı ve evrimi hakkında daha fazla bilgi edinmemize yardımcı olmaktadır.