Stres ve Yemek İlişkisi: Neden Stresli Olduğumuzda Daha Çok Yemek Yeriz?
Stres, günümüz dünyasında sıkça karşılaştığımız bir durumdur. Özellikle iş hayatı, okul hayatı, aile sorumlulukları ve sosyal medya gibi faktörler nedeniyle sürekli olarak stres altında olabiliriz. Peki stres altındayken neden daha çok yemek yeriz? Bu durumun sebepleri nedir ve nasıl kontrol altına alınabilir?
Stresin Etkileri: Yeme Alışkanlıklarında Değişiklikler
Araştırmalar, stres altında olan insanların yaklaşık %40’ının yeme isteğinin azaldığını, %40’ının ise arttığını göstermektedir. Geri kalan %20’lik kısım ise yeme alışkanlıklarında herhangi bir değişiklik yaşamamaktadır. (Kaynak)
Stresin Vücut Üzerindeki Etkileri
Bir tehlike ile karşı karşıya kaldığımızda, vücudumuz “savaş ya da kaç” tepkisini başlatmak için adrenalin hormonu salgılar. Bu durumda kalp atış hızı artar, kan basıncı yükselir ve kan akışı önemli organlara yönlendirilir. Ancak aynı zamanda vücudun enerji gerektiren diğer işlevleri, özellikle de sindirim sistemi, kısıtlanır. Bu nedenle kısa süreli stres durumunda yeme isteğimiz azalabilir.
Uzun Süreli Stresin Etkileri
Ancak stresli bir durum uzun süre devam ederse, vücutta kortizol seviyesi yüksek kalmaya başlar. Bu da uzun süreli stres altındaki insanların daha fazla yemek yemek istediği anlamına gelir. Ayrıca araştırmalar, stresin kontrol edilemediği ve uzun süre devam ettiği durumlarda insanların yağ ve şeker açısından zengin yiyecekleri daha çok tercih ettiğini göstermektedir.
Stres ve Yeme Alışkanlıkları Arasındaki İlişki: Kontrol Edilebilir mi?
Stres ve yeme alışkanlıkları arasındaki ilişki, büyük ölçüde kontrol edilebilir bir durumdur. Stresi azaltmak için yapabileceğimiz aktiviteler, yoga, meditasyon, egzersiz, hobilerimize zaman ayırmak, sağlıklı beslenmeye özen göstermek ve sosyal destek sistemlerinden faydalanmak gibi yöntemleri içerir. Ayrıca stresli olduğumuzda duygusal açlığı fiziksel açlıktan ayırt etmek de önemlidir. Kendimize daha fazla zaman ayırarak dengeli ve düzenli bir beslenme programı oluşturabiliriz.
Özetle: Stres ve Yeme İsteği Arasındaki Bağlantı
Stres altındayken daha çok yemek yeme isteği, vücudumuzun “savaş ya da kaç” tepkisine verdiği bir reaksiyondur. Kısa süreli stres durumunda yeme isteğimiz azalırken, uzun süreli stres durumlarında ise yeme isteğimiz artar. Ancak stres ve yeme isteği arasındaki bağlantı kontrol edilebilir ve stresi azaltmak için birtakım yöntemler uygulanabilir. Daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam için stres yönetimi oldukça önemlidir.
Kaynaklar:
- https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/why-stress-causes-people-to-overeat
- Yau, Y. H. C. ve Potenza, M. N., “Stress and Eating Behaviors“, Minerva Endocrinologica, Cilt 38, Sayı 3, s 255-267, 2013.