Dünya’nın Manyetik Kutupları Hareket Ediyor
Dünya’nın manyetik kutupları sabit değildir, zamanla konum değiştirirler. Manyetik kuzey kutbu, 1831 yılında ilk kez konumu tespit edildiğinde Kuzey Kutbu’nun Kanada sınırları içinde kalan bir bölgesindeydi. Aradan geçen zamanda yaklaşık 2300 kilometre Sibirya’ya doğru sürüklendi. Sürüklenme hızı 2000’lerin başlarında yılda yaklaşık 15 kilometreydi. Günümüzdeyse manyetik kuzey kutbu yılda yaklaşık 55 kilometre hızla sürükleniyor.
Dünya’nın manyetik alanını, dış çekirdekteki sıvı demirin konveksiyonu üretir. Sürüklenmenin hızlanmasının nedeniyse dış çekirdekteki türbülans (düzensiz hareketler) ile bağlantılı olabilir.
Manyetik kutupların konumu pek çok alanda önemlidir. Örneğin hava ve deniz araçlarında, manyetik kuzey kutbunun konumundan yararlanan navigasyon sistemleri bulunur. Havalimanlarındaki pistler de manyetik kuzey kutbuna olan yönelimlerine göre isimlendirilir. Örneğin bir pistin başına “4” yazılmışsa, bu durum pistin doğrultusuyla manyetik kuzey kutbunun doğrultusu arasında 40 derecelik bir açı olduğu anlamına gelir. Manyetik kutupların sürekli yer değiştirmesi, pistlere verilen isimlerin zaman zaman güncellenmesini gerektirir.
Geçmişte manyetik kuzey kutbunun konumuyla ilgili güncellemeler her beş yılda bir aralık ayında yapılıyordu. Ancak sürüklenme hızındaki aşırı artış sebebiyle geçtiğimiz aralık ayında, dört yıl aradan sonra güncelleme yapılması gerekti.
Manyetik kuzey ve güney kutuplarının geçmişte, en sonuncusu yaklaşık 780.000 yıl önce olmak üzere, birkaç kez yer değiştirdiği biliniyor. Gelecekte de benzer yer değiştirmelerin yaşanması bekleniyor. Çünkü Dünya’nın manyetik alanı giderek zayıflıyor. Ancak bin yıldan fazla bir süreye yayılması beklenen bu olayın ne zaman gerçekleşeceği tam olarak bilinmiyor. Sürüklenme hızının son zamanlarda giderek artması, manyetik kutupların yer değiştirmesinin beklenenden çok daha erken gerçekleşebileceğine dair bir işaret olarak yorumlanıyor.