İzmir’de Eski Bir Bitki Türü Keşfedildi
Ege ve Hacettepe üniversitelerinden araştırmacılar, İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde bulunan Nif Dağı’nın zirvesinde doğal olarak yetişen eski bir bitki türü keşfetti. Keşfedilen bitkiye “efe çenberi” adı verildi.
Keşfedilen bitki türünün, hanımeligiller ailesinde yer alan ve dünyadaki tek yarı çalımsı türü olan eşekkulağı cinsine ait olduğu anlaşıldı. Avrasya’ya özgü olan bu cinsin bitkileritek yıllıkya daçok yıllıkolabilir. Çiçekleri ise krem, sarı, pembe veya mor renkte olup ince dalların ucunda bir arada baş şeklinde bulunur.
Efe çenberi; 2019 yılında vefat eden dünyaca ünlü bir sürüngen uzmanı olan Prof. Dr. Bayram Göçmen’e ithafen LatinceKanautia goecmeniismiyle sınıflandırıldı.
Efe çenberi, temmuz ve eylül aylarının ortalarında çiçekleniyor. Bitki, sadece Nif Dağı’nın zirvesinde 1.300 m-1.500 m yükseklikteki açık dağ yamaçlarında yetişiyor. Bitkisel biyoçeşitlilik açısından hayli önemli bir yer olan Nif Dağı’nda bilinen altı endemik bitki türü bulunuyor.
Bilim insanlarıalanda 1.700’den fazla efe çenberinin bulunmasına rağmen, Sipil çayı ile hayli benzerlik gösterdiği için geç keşfedildiğini düşünüyor. Keşfedilen yeni bitki türü ile birlikte Türkiye’deki eşekkulağı cinsine ait çiçek türlerinin sayısı 3’e yükseldi.
Sözlük:
Çok yıllık bitki:İki yıldan uzun süre yaşayabilen bitkiler.
Tek yıllık bitki:Bir yıl içinde çimlenip gelişen ve tohum oluşturduktan sonra ölen bitkiler.
Yarı çalımsı bitki:Odunsu taban kısmının üzerinden yeni dallar çıkararak çiçeklenen ve tohumunu döken bitkilerdir. Bu döngü ertesi yıl da devam eder.
Özetle
İzmir’in Kemalpaşa ilçesinde bulunan Nif Dağı’nın zirvesinde doğal olarak yetişen yeni bir bitki türü keşfedildi. Efe çenberi adı verilen bu bitki, hanımeligiller ailesinde yer alan ve dünyadaki tek yarı çalımsı türü olan eşekkulağı cinsine aittir. Avrasya’ya özgü olan bu cinsin bitkileri tek yıllık ya da çok yıllık olabilir ve çiçekleri krem, sarı, pembe veya mor renkte olup ince dalların ucunda bir arada baş şeklinde bulunur. Bu bitkinin Latince ismi, 2019 yılında vefat eden sürüngen uzmanı Prof. Dr. Bayram Göçmen’e ithafen Kanautia goecmeni olarak belirlenmiştir. Efe çenberi, Nif Dağı’nın zirvesinde 1.300 m-1.500 m yükseklikteki açık dağ yamaçlarında yetişmektedir ve burası bitkisel biyoçeşitlilik açısından oldukça önemli bir bölgedir. Bilinen altı endemik türün bulunduğu Nif Dağı’nda, efe çenberi ile birlikte Türkiye’deki eşekkulağı cinsine ait çiçek türlerinin sayısı 3’e yükselmiştir.
Fotoğraflar: Prof. Dr. Hasan Yıldırım