Işık Hızını İlk Defa Kim Ölçtü?
Danimarkalı gökbilimci Ole Christensen Romer, ışık hızını belirlemek için çalışmalar yapan ilk bilim insanlarından biridir. Romer, uzun süreli gözlemler sonucunda Jüpiter’in uydularından Io’nun iki tutulması arasında geçen zamanlarda farklılıklar tespit etti. Dünya Jüpiter’e yaklaştıkça iki tutulma arasındaki süre kısalıyor, Dünya Jüpiter’den uzaklaştıkça ise iki tutulma arasındaki süre uzuyordu. Bu durumu, ışığın sonlu bir hızı olduğuna ve Dünya ile Jüpiter arasındaki mesafenin değişmesiyle ışığın daha fazla yol almasıyla açıkladı.
Jüpiter, Güneş etrafındaki bir dönüşünü yaklaşık 12 yılda tamamlar. Dünya, Güneş etrafında 180 derece döndüğünde Jüpiter sadece 15 derece döner. Örneğin bu durumla ilgili yukarıdaki betimlemeyi ele alalım. Dünya 6 aylık yörünge hareketi sonucunda A noktasından B noktasına geldiğinde Jüpiter ile arasındaki mesafe yaklaşık olarak Dünya’nın yörüngesinin çapı kadar artar. Dünya A konumundan B konumuna geldiğinde Io’nun iki tutulması arasında geçen zamanın yaklaşık olarak 22 dakika arttığını ölçen Romer, ışığın hızını yaklaşık olarak 220.000 km/s olarak hesapladı. Bugün ışık hızı 299.792,458 km/s olarak tanımlanıyor.
Romer’in Ölçümleri
Romer, uzun süreli gözlemler sonucunda Jüpiter’in uydularından Io’nun iki tutulması arasında geçen zamanlarda farklılıklar tespit etti.
Işık Hızının Belirlenmesi
Işık hızı, ışığın bir saniyede 299.792,458 kilometre yol alması olarak tanımlanır. Ole Christensen Romer, Jüpiter’in uydularından Io’nun iki tutulması arasında geçen zamanlardaki farklılıkları kullanarak ışık hızını ilk defa hesaplamıştır. Bugün ise ışık hızının değeri 299.792,458 km/s olarak kabul edilir.
Özetle
Danimarkalı gökbilimci Ole Christensen Romer, Jüpiter’in uydularından Io’nun iki tutulması arasındaki zaman farklılıklarından yola çıkarak ışık hızını ilk defa ölçmüştür. Bu ölçümler, bugün ışık hızının değerinin 299.792,458 km/s olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Kaynak: