İklim Değişikliği Ağaç Eşek Arılarının Küçülmesine Yol Açıyor Olabilir
Uluslararası bir iklim değişikliği paneli raporuna göre Dünya’nın ortalama sıcaklığı son 100 yılda yaklaşık 1 derece arttı. Bu hızlı artış ise daha sık ve şiddetli kuraklıkların, fırtınaların yaşanması, deniz seviyesinin yükselmesi, buzulların erimesi, okyanus suyunun sıcaklığının artması ve mevsim zamanlarının değişmesi gibi birçok çevre sorununu beraberinde getiriyor. Küresel ısınma canlıların uyum sağladığı çevresel koşulların değişmesine neden olarak yaşam alanlarını daraltıyor hatta ölümlerine sebep olabiliyor. Örneğin mevsim zamanlarının değişmesi kuşların normalden daha erken ya da daha geç göç etmesine yol açıyor. Bu da göç eden kuşlar ile hâlihazırda o bölgede yaşayan kuşlar arasında yuva ve yiyecek rekabetine sebep olabiliyor.
Araştırmacılara göre canlıların değişen koşullara uyum sağlamak için yaşadıkları ortamı, davranış şekillerini veya fiziksel özelliklerini değiştirmesi gerekiyor.
Vücut büyüklüğü canlıların yeni yaşam koşullarına uyum sağlaması için en önemli fiziksel özelliklerden biri. Çünkü vücut büyüklüğü canlının diğer canlılarla rekabet gücünü, beslenmesini, metabolizma ve gelişme hızını, doğurganlığını ve yaşam süresini doğrudan etkileyebiliyor.
İspanya Castilla-La Mancha Üniversitesinden bir grup araştırmacı iklim değişikliğinin ağaç eşek arılarında neden olduğu fiziksel ve işlevsel etkiler üzerine çalışmalar yaptı. Araştırmacılar 1904-2013 yılları arasında İber Yarımadası’nda farklı yüksekliklerden toplanan ve Madrid Doğa Bilimleri Ulusal Müzesinde bulunan 200 ağaç eşek arısının baş genişliğini, vücut ve kanat büyüklüğünü inceledi. Uluslararası bir iklim araştırma merkezine göre İber Yarımadası’nın ortalama sıcaklığı son yüzyılda büyük bir artış göstermişti.
Araştırmada ağaç eşek arılarının baş genişliği (a) ve kanat büyüklüklerindeki (b) değişimler incelendi.
İncelemeler sonucunda ortalama sıcaklık arttıkça İber Yarımadası’ndaki ağaç eşek arılarının vücut ve kanat büyüklüklerinin azaldığı belirlendi. Bu küçülmeyi erken gelişim döneminin hızlı olmasına bağlayan araştırmacılar bu durumun da yüksek sıcaklıklarla ilişkili olduğunu düşünüyor.
Araştırmacılara göre ağaç eşek arılarının vücutlarının küçülmesi, yeni nesil arıların daha küçük avlarla beslenmesine neden oluyor. Ayrıca araştırmacılar arıların kanatlarının vücutlarına göre daha hızlı küçülmesinin yeni nesil arıların çevikliğini ve uçuş hızını azaltabileceğini söylüyor.
Kaynaklar:
- Polidori, C. Ve ark., “Climate change-driven body size shrinking in a social wasp”, Ecological Entomology, doi: 10.1111/een.12781, 2019.
- https://www.bbc.com/news/science-environment-41042948
- https://www.newscientist.com/article/2212024-wasps-are-shrinking-in-size-and-it-may-be-because-of-climate-change/