Güneş Işığında Kendiliğinden Yok Olan Plastik
Mevcut plastik malzemelerin çoğunun doğada kendiliğinden yok olması yıllar alır ve çevreye büyük zararlar verir. Ancak Georgia Teknoloji Enstitüsü’nden Paul Kohl ve ekibinin geliştirdiği yeni bir plastik malzeme, güneş ışığına maruz kaldığında kendiliğinden yok olabiliyor.
Plastikler genellikle polimer yapılı malzemelerdir ve uzun zincir biçimli polimer moleküllerinden oluşur. Bu moleküller arasındaki bağlar oldukça güçlüdür ve bu yüzden plastiklerin doğada çözünmesi çok zordur. Plastikleri yok etmek için ise genellikle yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyulur.
Ancak Prof. Dr. Kohl ve ekibi, hem dayanıklı hem de çevre dostu bir plastik üretmek için çalışmalarını “PPHA” olarak adlandırdıkları bir polimer üzerine yoğunlaştırdı. Bu malzeme, oda sıcaklığının altındaki sıcaklıklarda bile kendiliğinden çözülebilen bir özelliğe sahiptir. Araştırmacılar, güçlü bir polimeri kolayca çözülebilir hale getirmek yerine, kolay çözülebilen bir polimerin güçlü hale nasıl getirilebileceği üzerinde çalıştı.
Kohl ve ekibinin geliştirdiği PPHA polimeri, çember biçimli moleküllerden oluşur ve bu da onu daha dayanıklı hale getirir. Açık uçlu zincir moleküllere göre daha zor parçalanabilir. Ancak çember bir kez kırıldığında, molekül tamamen çözünür.
Araştırmacılar, geliştirdikleri malzemenin hangi koşullar altında çözülebileceğini kontrol etmek için, içine asidik hâle gelebilen bir bileşik eklediler. Böylece malzeme, güneş ışığına maruz kaldığında belirlenen sürede çözülebiliyor.
Prof. Dr. Kohl, geliştirdikleri malzemenin raf ömrünün güneş ışığına maruz kalmadığı sürece 20 yıla kadar çıkabildiğini söylüyor. Ancak güneş ışığına maruz kaldığında, malzemenin çözülme süresi bileşimine göre birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebilir.
Bu yeni plastik malzemenin özellikle askerî alanda büyük faydalar sağlayabileceği düşünülüyor. Örneğin görevini tamamladıktan sonra kendiliğinden yok olan insansız hava araçları veya çevre dostu bir şekilde malzeme taşıyan planörler üretmek gibi.
Şimdi Ne Olacak?
Güneş Işığında Kendiliğinden Yok Olan Plastik, çevre dostu bir alternatif olarak gelecekte büyük bir önem kazanabilir. Araştırmacılar, bu yeni malzemenin geliştirilmesine devam ederek, plastik atıklarının azaltılmasına ve doğaya verilen zararların önlenmesine yardımcı olabilirler.