Roger Harris/SPL/Science Photo Library
En Popüler Dinozorlar Hangileri?
Bir önceki yazımızda dinozorların ne zaman yaşadıklarından, nasıl ve neden yok olduklarından bahsetmiştik. Bu yazımızda ise en popüler beş dinozoru sizlere tanıtıyoruz.
1 Numara:
para827/iStock.com
T. rex olarak da bilinen Tyrannosaurus rex, Jurassic Park filmlerinden aşina olduğumuz bir tür. T. rex‘ler adlarını Yunancada “zorba kertenkele” manasına gelen Tyrannosaurus ve Latincede “kral” manasına gelen rex kelimelerinin birleşiminden alır.
T. rex‘lerin günümüzden 90-66 milyon yıl önce Geç Kretase Dönemi’nde, Kuzeybatı Amerika’da yaşadığı tahmin ediliyor.
T. rex‘ler etçil dinozorlardır. Süper avcı olarak bilinirler. Leş ile de beslenebilirler. Uzunlukları yaklaşık 13 metre, yükseklikleri ise 4 metreyi bulur. Kütleleri yaklaşık 10 tona kadar ulaşabilir. Kemiklerinin içi boştur.
Warpaintcobra/iStock.com
T. rex‘lerin en belirgin özelliklerinden biri, kaslı ve uzun arka bacaklarına rağmen ön kollarının hayli kısa ve küçük olmasıdır. Vücutları ve kuyrukları da kaslı ve güçlüdür.
Warpaintcobra/iStock.com
Uzunluğu 1,5 metreyi bulan başlarında 54-60 tane sivri diş bulunur. Çeneleri hayli kuvvetlidir. T. rex‘lerin çene kuvvetinin bir tuzlu su timsahının çene kuvvetinin iki katı yani 35.000 N -57.000 N arasında olduğu düşünülüyor.
oversnap/iStock.com
Tyrannosaurus rex fosili
Bilim insanları T. rex‘lerin kafalarının arka kısımlarının ön kısımdan daha geniş ve gözlerinin insanlardaki gibi ileriye dönük olmasının binoküler görüşü (bir çift gözle eş zamanlı olarak sağlanan görüş) kuvvetlendirdiğini düşünüyor. Mükemmel görüşlerinin yanı sıra esnek boyunları ve hassas koku alma duyuları T. rex‘lerin süper avcı olmalarının en önemli sebeplerinden.
Bugüne kadar en büyük T. rex fosili 1991 yılında Kanada, Saskatchewan’da keşfedildi. “Scotty” olarak adlandırılan T. rex‘in uzunluğunun 13 metre ve kütlesinin 10 ton olduğu düşünülüyor.
İnsan boyu ileT.rex‘in büyüklüğünün karşılaştırılması
2 Numara:
Warpaintcobra/iStock.com
Adlarını Yunanca “tepeli kertenkele” manasına gelen Stegosaurus kelimesinden alırlar. Stegosaurus‘ların, günümüzden 68-66 milyon yıl önce Geç Jura Dönemi’nde, Kuzeybatı Amerika’da yaşadığı tahmin ediliyor.
Otçul dinozorlardır. En belirgin özellikleri, sırtları boyunca uzanan plaka şeklindeki kemiksi yapılardır. Bilim insanları bu plakaların güçlü görünmelerini ve karşı cinsi etkilemelerini sağladığını düşünüyor.
Corey Ford/Stocktrek Images/Getty Images
Boyları 9 metreyi bulan Stegosaurus‘lar dört ayak üzerinde yürür. Arka bacakları ön bacaklarından daha uzundur. Bu, onlara baş aşağı bir görünüm verir.
LindaMarieB/iStock.com
Stegosaurus‘ların kemik yapısı
Ayrıca bu özellikleri sayesinde oldukça hızlı hareket edebilirler. Bilim insanları Stegosaurus‘ların hızlarının saatte 7 kilometreye kadar çıkabildiğini düşünüyor. Küçük ve düz yapıdaki başlarında kaplumbağalarınkine benzer bir gaga bulunur. Kuyruklarının ucundaki sivri yapıları kendilerini savunmak için kullandıkları düşünülüyor.
İnsan boyu ileStegosaurus‘un büyüklüğünün karşılaştırılması
3 Numara:
Dottedhippo/iStock.com
Triceratops‘lar da Jurassic Park filmlerinden aşina olduğumuz bir tür. Adlarını Yunanca “üç boynuzlu yüz” manasına gelen Triceratops kelimesinden alırlar. Triceratops‘ların, günümüzden 68-66 milyon yıl önce Geç Jura Dönemi’nde, Kuzey Amerika’da yaşadığı tahmin ediliyor.
Otçuldurlar.
Roger Harris/SciencePhotoLibrary/Getty Images
En belirgin özellikleri, yüzlerinde üç boynuz bulunmasıdır. Boyunlarının üzerinde yelpaze benzeri bir yapı vardır. Bilim insanları bu yapının ve boynuzlarınTriceratops‘lar tarafından savunma amacıyla kullanıldığını düşünüyor. Dört ayak üstünde yürürler. Kuyrukları kısa ama güçlüdür. Boyları 9 metre, yükseklikleri 3 metreyi bulabilir. Kütleleri ise 11 tona kadar çıkabilir.
Kevin Schafer/The Image Bank/Getty Images
Triceratops fosili
Vücutlarına göre başları en büyük kara canlılarındandır. Başları toplam uzunluklarının neredeyse 3’te 1’i kadardır. Bilinen en büyük Triceratops kafatası 2,5 metre uzunluğundadır.
İnsan boyu ileTriceratops’unbüyüklüğünün karşılaştırılması
4 Numara:
MR1805/iStock.com
Yine Jurassic Park filmlerinden aşina olduğumuz, sevimli gözüken ama saldırgan bir avcı olan Velociraptor‘lar ile devam ediyoruz. Adlarını Latincede “hızlı gaspçı” anlamına gelen Velociraptor kelimesinden alırlar. Velociraptor‘ların, günümüzden 86-70 milyon yıl önce Geç Kretase Dönemi’nde Asya’da yaşadığı tahmin ediliyor.
Etçil dinozorlardır. Jurassic Park filmlerinde insan büyüklüğünde olarak gösterilseler de aslında hindi büyüklüğünde dinozorlardır. Uzunlukları 2 metreye, yükseklikleri ise yarım metreye kadar ulaşabilir.
Elenarts108/iStock.com
Kütleleri ortalama 15 kilogramdır. En belirgin özelliklerinden biri, ayaklarındaki 9 cm büyüklüğündeki tırnaklardır.
danefromspain/iStock.com
Velociraptor tırnağı
Diğer dinozorlarla kıyaslandığında Velociraptor’lar vücutlarına göre daha büyük beyne sahiptir. Bilim insanları Velociraptor’ların çok zeki olduklarını ve zekâlarını sürü hâlinde avlanma gibi avlanma yetenekleri ile sergilediklerini düşünüyor.
İnsan boyu ileVelociraptor’unbüyüklüğünün karşılaştırılması
5 Numara:
estt/iStock.com
Birçok filmden ve karikatürden aşina olduğumuz bir tür de Diplodocus. Adlarını kuyruklarındaki “kapalı Y” şeklindeki kemiklerden dolayı Yunancada “çift omurga” anlamına gelen Diplodocus kelimesinden alırlar. Diplodocus‘ların, günümüzden 155-145 milyon yıl önce Geç Jura Dönemi’nde yaşadığı düşünülüyor.
Otçul dinozorlardır. En belirgin özelliklerinden biri uzun boyunlarıdır. Uzunluğu 6,5 metreye kadar ulaşabilen boyunlarında 15 adet omurga bulunur. Zürafalarınkinde ise sadece 7 tane omurga vardır. Bilim insanları Diplodocus‘ların uzun boyunlarını zeminden yüksekteki ve alçaktaki bitkilere ve suya erişmek için kullandıklarını düşünüyor.
thaloengsak/iStock.com
Diplodocus’ların kuyrukları boyunlarından daha uzundur. Kuyruklarının uzunlukları 14 metreye kadar ulaşabilir. Bilim insanları Diplodocus’ların uzun kuyruklarını savunma amaçlı kullandığını düşünüyor.
Dorling Kindersley/UIG/Science Photo Library
Diplodocus‘ların kuyruğundaki kapalı Y şeklindeki kemikler
Diplodocus‘lar bugüne kadar keşfedilen en uzun dinozorlardan biridir. Uzunlukları 30 metreyi aşabilir. Kütleleri ise 10-16 ton arasındadır.
Mark Stevenson/Stocktrek Images/Getty Images
Diplodocus‘ların da Stegosaurus’lar gibi arka bacakları ön bacaklarından daha uzundur. Bu da Diplodocus‘lara baş aşağı bir görüntü verir.
leonello/ iStock.com
Diplodocus‘ların kemik yapısı
En bilinen Diplodocus fosillerinden biri neredeyse tüm kemikleri bulunan D. Carnegii türüne ait. 1899 yılında keşfedilen fosilin toplam uzunluğunun 24-26 metre arasında, kütlesinin ise 13-16 ton arasında olduğu tahmin ediliyor.
En bilinen Diplodocus fosillerinden bir diğeri ise D. Hallorum türüne ait. 1991 yılında keşfedilen fosilin toplam uzunluğunun 33 metre, kütlesinin ise 10-16 kilogram arasında olduğu düşünülüyor.
İnsan boyu ileDiplodocus‘unbüyüklüğünün karşılaştırılması