The Washington Post / Getty Images
Dünyanın En Güçlü Roketi Starship Neden Patladı?
Starship sistemi, Super Heavy olarak isimlendirilen bir roket sistemi ve Starship olarak isimlendirilen bir uzay aracından oluşuyor. Super Heavy’de 33 adet roket motorunun birlikte çalışması hedefleniyor. Fırlatma anına ait videolarda kalkıştan hemen sonra Starship’in roket motorlarından üçünün çalışmadığı görüldü. Starship yükselmeye devam ettikçe diğer motorlarda da arıza ortaya çıktı. Uçuşun yaklaşık 3. dakikasından sonra Straship irtifa kaybetmeye ve kendi etrafında dönmeye başladı. Daha sonra Starship’in Uçuş Sonlandırma Sistemi aktif hâle getirildi. Bu sistem, enkazının yerdeki bir insana çarpma olasılığı ortaya çıkmadan, uzay aracının havada hızlı bir şekilde imha edilmesini sağlıyor.
SpaceX
SpaceX, Starship’in roket motorlarındaki arızanın sebebi ve roketin ilk uçuş denemesinin neden başarısız olduğu ile ilgili bir bilgi paylaşmadı. Ancak fırlatma anına ait videolar ve fırlatmadan sonraki fotoğraflar, kalkış anında roketten çıkan yüksek sıcaklık ve hızdaki gazların kalkış platformuna zarar verdiğini gösteriyor. Kalkış platformundan kopan beton parçalarının roket motorlarına zarar vermiş olabileceği düşünülüyor.
Patrick T. Fallon / Getty Images
Fırlatmadan sonraki fotoğraflar, kalkış anında roketten çıkan yüksek sıcaklık ve hızdaki gazların kalkış platformuna zarar verdiğini gösteriyor.
Fırlatma sırasında roketten çıkan yüksek hızdaki sıcak gazların fırlatma platformuna ve çevreye zarar vermemesi için fırlatma platformlarının altına çoğunlukla alev yönlendirme sistemi kurulur. Ancak SpaceX, Starship’in fırlatılması sırasında böyle bir sistem kullanmadı.
NASA’nın Kennedy Uzay Üssü’nde yer alan 39A fırlatma sahasında alev yönlendirme sistemi bulunuyor.
SpaceX tarafından insanları Ay’a ve Mars’a taşıması için geliştirilen Starship, NASA’nın insanlı derin uzay görevleri için geliştirdiği Uzay Fırlatma Sistemi’nden (SLS) yaklaşık iki kat daha fazla itki üretebilecek ve yük taşıyabilecek şekilde geliştirildi.
Kaynaklar:
- https://www.spacex.com/launches/mission/?missionId=starship-flight-test
- https://www.nature.com/articles/d41586-023-01377-3
- https://www.scientificamerican.com/article/spacex-powerful-starship-explodes-after-launch/
- https://www.spacex.com/vehicles/starship/
- https://www.nasa.gov/exploration/systems/sls/fs/sls.html