NASA, ESA, CSA ve STScI
Güneş Sisteminin Oluşum Sürecinde Önemli Bir Adım: Ön Yıldızlar
Görüntü İşleme: J. DePasquale, A. Pagan, and A. Koekemoer (STScI)
Yıldızların doğuşu, yıldızlar arası ortamdaki toz ve gaz bulutlarının yüksek yoğunluklu kısımlarının kütle çekim etkisiyle içe çökmesi sonucu gerçekleşir. Bu süreçte, toz ve gaz bulutunun merkezi kütle çekim etkisiyle madde biriktirirken, merkezin sıcaklığı yükselir. Bu sırada yıldıza benzeyen ancak henüz hidrojenin helyuma dönüşmesini sağlayan füzyon tepkimelerinin gerçekleşmediği bir yapı oluşur. Bu yapı ön yıldız olarak adlandırılır ve sıcaklığı yükseldikçe gerçek bir yıldıza dönüşür.
Ön yıldızlar, etraflarındaki toz ve gaz bulutu nedeniyle görünür ışıkta gözlenemezler. Ancak kızılötesi veya mikrodalga dalga boyunda tespit edilebilirler. James Webb Uzay Teleskobu’nun Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRCam) tarafından çekilen L1527 fotoğrafı da bu ön yıldızlardan birine tanıklık ediyor.
Ön Yıldızların Özellikleri
Fotoğrafta görülen kum saati şeklindeki bulutsunun boğum noktasında, karanlık çizginin arkasında L1527 ön yıldızı gizlenmiş durumda. Bu karanlık çizgi, ön yıldıza madde sağlayan disk şeklinde bir yapı ve boyutu Güneş sisteminden biraz daha büyük. Ön yıldızlar, yaklaşık 100.000 yaşında olup henüz hidrojenin helyuma dönüşmesini sağlamaya başlamamıştır. Bu nedenle de sıcaklıkları gerçek yıldızlara göre daha düşüktür.
Ön yıldızların etraflarındaki toz ve gaz bulutlarından yayılan kızılötesi ışınlar, fotoğrafta görülen kum saati şeklindeki boşlukları aydınlatır. Bu boşluklar, ön yıldızın kutup bölgelerinden yayılan madde ile etraflarındaki bulutsunun etkileşimi sonucu oluşur.
Ön Yıldızların Önemi
L1527 ön yıldızı, 460 ışık yılı uzaklıkta olmasına rağmen, Güneş sistemimizin ve Güneş’in oluşum aşamalarında nasıl göründüğü hakkında çeşitli bilgiler sağlar. Ön yıldızların doğum sürecini daha iyi anlamamız, evrenin doğuşu ve yıldızların oluşumu hakkında daha fazla bilgi edinmemize yardımcı olabilir.