Bilinen En Eski DNA Mamutlardan Elde Edildi
Bilim insanları, binlerce yıl öncesinden kalma fosillerden elde edilen genetik verilerin, tarih öncesi canlıların yaşamı ve soyu tükenmiş canlıların geçmişteki popülasyonu hakkında bilgi sağladığını biliyoruz. Bu veriler aynı zamanda paleogenomik çalışmalara da katkıda bulunuyor.
Fakat DNA zamanla bozulur ve bu yüzden dinozor gibi çok yaşlı fosillerden DNA elde etmek imkansızdır. Bugüne kadar bilinen en eski DNA, yaklaşık 700.000 yıl öncesine tarihlenen bir at fosiline aitti. Ancak 2021 yılında yayımlanan bir araştırmayla bu rekor kırıldı. Uluslararası bir grup bilim insanı, Kuzeydoğu Sibirya’da Krestovka ve Adycha nehirleri yakınında Kuvaterner Dönemi’nin Üst Pleyistosen Çağı’na ait olduğunu tahmin ettikleri iki farklı mamut fosili buldu.
Araştırmacılar DNA’yı permafrost adı verilen, Sibirya’da yıl boyunca donmuş hâldeki toprakta bulunan mamut azı dişlerinden elde etti. Moleküler saat yöntemi kullanılarak yapılan araştırmalarla DNA’nın yaşının 1 milyon yılın üzerinde olduğu tahmin edildi. Kemikler üzerinde yapılan jeolojik analizler ise bu tahmini doğruladı.
Elde edilen mamut dişine ait bir fosil örneği
Türk bilim insanlarımızın da verilerin değerlendirilmesi aşamasında yer aldığı araştırmada, analiz edilen DNA’ların iki farklı mamut türüne ait olduğu anlaşıldı.
Kaynak:
- Van der Valk, T. ve ark., “Million-year-old DNA sheds light on the genomic history of mammoths“,Nature, Cilt 591, s. 265-269, 2021.
Sonuç
Bu çalışma, mamutların genetik verilerinin 1 milyon yıldan daha eski olduğunu ve bu verilerin paleogenomik çalışmalara büyük katkı sağladığını göstermiştir. Ayrıca Türk bilim insanlarımızın da araştırmanın değerlendirilmesinde yer alması, ülkemizin bilim dünyasındaki önemini bir kez daha kanıtlamıştır.