Osmanlı devletinin padişahlarından 5. Murat’ın hayatı, 5. Murat dönemi, 5. Murat nasıl öldü, 5. Murat’ın yaptığı savaşlar, 5. Murat’ın babası ve fethettiği yerler gibi bilgilere aşağıdaki yazımızda ulaşabilirsiniz.
5. Murat Hayatı
Babası: Sultan Abdülmecid
Annesi: Şevkefza Sultan
Doğum Tarihi: 21 Eylül 1840
Padişah Olduğu Tarih: 30 Mayıs 1876
Tahttan İndirildiği Tarih: 31 Ağustos 1876
Ölümü: 29 Ağustos 1904
Tanzimat devrinin çocuğu olan V. Murad, Eylül 1840’da I. Abdülmecid’in Kadın Efendisi Şevketefzâ Valide Sultan’dan Çırağan sarayında dünyaya gelmiş ve 30 Mayıs 1876 yılında da 3 ay sürecek olan Osmanlı tahtına çıkmıştır. Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesinde ve hatta bilmeyerek de olsa katledilmesinde dahli bulunan V. Murad, alaturka terbiye usulleriyle büyütülmüş ve Arapça ile Fransızcayı gençliğinde öğrenmiştir. 3 aylık padişahlığından sonra Çırağan Sarayında ikamete mecbur edilen V. Murad, Ağustos 1904’de şeker hastalığından vefat etmiştir.
Hayatı diğer Osmanlı padişahları gibi müstakim olmayan V. Murad, Sultan Abdülaziz ile çıktığı Avrupa seyahatinde, Avrupalıların ilgisini çekmiş ve Galler Prensi Edward’ın yakın dostluğunu kazanarak 1867’de mason olmuştur. İstanbul’da Murad Locasını kurdurtan da odur. İngiltere, kendi siyasi emellerine uygun hale getirdiği V. Murad’ın padişah olmasını ve Mithat Paşa’nın da sadrazam olmasını bütün imkânlarıyla desteklemiştir. Talebe-i ulûm isyanında da, askerin siyasete karışarak Dolmabahçe Sarayını basmasında da ve Abdülaziz’in katledilmesinde de bunların rolü olmuştur. dersimiz.com
Tahta çıktıktan sonra, Yeni Osmanlılar Cemiyetinin emirleriyle hareket eder olmuştur. Sadrazam Mehmed Rüştü Paşa, Serasker Hüseyin Paşa ve Mithat Paşa umduklarını bulamamış ve halk nezdinde olup bitenler konuşulduğundan dolayı, halk desteğini kaybetmişlerdir. V. Murad’ın aklî melekesi zaten karışık olduğundan, amcası Abdülaziz’in hal’i ile ilgili ayrıntılı bilgileri öğrenince iyice dengesini kaybetmiştir. Nihâyet 15 Haziran 1876 gecesi, Girit isyanını görüşmek üzere toplanan vükelâ meclisini basan Sultan Abdülaziz’in kayınbiraderi ve hünkâr yaveri olan Binbaşı Çerkez Hasan, tabancasını çekerek Serasker Hüseyin Avni Paşa’yı, Hariciye Nâzırı Râşit Paşa’yı ve bazı görevlileri öldürmüştür. Olaydan etkilenen V. Murad’ın aklî melekesi iyice bozulmaya ve dengesiz hareketler yapmaya başlayınca, uzmanlardan hastalığı ile alakalı rapor alınmış ve buna dayanılarak verilen fetva ile 31 Ağustos 1876 tarihinde hal’ına karar verilmiştir. Daha sonra sıhhatine kavuşmuş ise de, II. Abdülhamid’in hem iyi davranması ve hem de tedbirler alması sebebiyle devlete zarar verememiştir.
ZEVCELERİ: KADIN EFENDİLERİ: 1- Elrû Mevhibe Baş Kadın Efendi; 2- Reftâr-ı Dil İkinci Kadın Efendi; 3- Şâyân 3. Kadın Efendi; 4- Meyl-i Servet Dördüncü Kadın Efendi; İKBALLERİ: 5- Resân Hanımefendi; Baş ikbal; 6- Cevher-rîz Hanımefendi; İkinci İkbaldir; 7- Nev-Dürr Hanımefendi; Üçüncü İkbal; 8- Remiş Nâz Hanımefefendi; 9- Filizten Hanımefendi; GÖZDELER: 10- Visâl-i Nur Hanım.
ÇOCUKLARI: 1- Mehmed Salâhaddin Efendi. 2- Süleyman Efendi. 3- Seyfeddin Efendi. 4- Aliyye Sultân. 5- Hatice Sultân. 6- Fehîme Sultân. 7- Fatma Sultân .
Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı
Döneminin Önemli Olayları:
30.05.1876 Abdülaziz”in tahttan indirilmesi.
V. Murad”ın Padişah oluşu.
04.06.1876 Sultan Abdülaziz”in ölümü.
06.06.1876 Padişah V. Murad’ın, Sultan Abdülaziz”in intihar olayını bir türlü kabul edememesi.
Ceride-i Havadis gazetesinde, Sultan Abdülaziz”in intihar sureti ile vefat ettiği ilanının yayınlanması.
Dolmabahçe Sarayı’nda toplanan Vekiller Meclisi’nde Kanun-ı Esasi ve Meşrutiyet idaresi ile ilgili toplantı.
Sadrazam Mütercim Rüştü, Serasker Hüseyin Avni Paşa, Mithat Ziya Paşa ve Sultan Murad arasında yapılan görüşme.
16.06.1876 Çerkez Hasan olayı. Sultan Abdülaziz”in intiharı olayından Hüseyin Avni Paşa’yı sorumlu tutan ve Abdülaziz”in ailesine yakınlığı bilinen Çerkez Hasan’ın intikam alma arayışı ve uygulamaları.
02.07.1876 Prens Milan’ın Sırbistan halkına hitaben bir beyanname yayınlayarak Osmanlı Devleti’ne karşı savaş ilanı.
26.07.1876 Doktor Pana”nın Sultan Murad”ın rahatsızlığı ile ilgili raporu.
01.08.1876 Doktor Akif Paşa ve Dr. Kapolyo’n’un Sultan Murad”ın rahatsızlığını tespit ettikleri raporu imzalamaları.
19.08.1876 Sadrazam Abdülkerim Paşa”nın Sırp ordusuna karşı kazandığı Aleksınac meydan savaşı.
Muhtar Paşa’nın Karadağ ile savaşı sürdürmesi.
Mithat Paşa ve Veliahd Abdülhamid arasında yapılan görüşmeler.
Abdülhamid”in Kanun-ı Esasi’nin kabulü ve Meşrutiyetin ilan edilmesi ile ilgili sözleri.
30.08.1876 Vekiller Meclisi’nde Sultan Murad”ın rahatsızlığının devam etmesi sebebiyle tahttan indirilip yerine Veliahd II. Abdülhamid”in tahta çıkarılması kararının alınması.
31.08.1876 Vekiller Meclis’nin kararının Veliahd II. Abdülhamid”e bildirilmesi.
V. Murad”ın tahttan indirilmesi.
II. Abdülhamid”in Padişah olması