11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Meb Yayınları 2. Ünite Beşeri Sistemler Sayfa 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53 Nüfus Politikaları Etkinlik Soruları ve Cevaplarını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Meb Yayınları 2. Ünite Beşeri Sistemler Sayfa 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53 Nüfus Politikaları Etkinlik Soruları ve Cevapları
Nüfus Politikaları
İçindekiler
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 45 Cevabı
1. Sahip olduğu kaynaklarla belirli miktarda nüfusun ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir ülkede son dönemlerde ciddi oranda bir nüfus artışı gerçekleşmektedir. Böyle bir durumda alınması gereken önlemler sizce neler olabilir?
Cevap: Doğal kaynakları arttırıp yapay kaynak veri yani insanlar tarafından yapılan zehirli gazları kaldırmadan ve sahip olduğu kaynakları yabancı veya başka ülkelerden alarak kaynak beni artırabilir ben böyle buldum.
2. Nüfus bir ülke için zenginlik kaynağı mıdır? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Cevap: Nüfus; bir yerde, bir ülkede, bir toprakta yaşayan canlı insan sayısının toplamına verilen isimdir. Ekonomik olarak büyüme sürecinde olan bir ülkede nüfus artışı tartışılmalıdır. Büyüme ile nüfus artışı pek çok yönden araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Çalışmaların temelinde genel olarak bu iki değişken ve neden sonuç ilişkileri yer almaktadır. Nüfusun ülke ekonomisine etkisi ilişkisinde bazı araştırmacılar nüfus artışı ile ekonomik büyümeyi eşdeğer görürken, bazı araştırmacılar da büyümeyi yavaşlatan bir etken olarak görmektedir. Ekonomik büyüme ve nüfus artışı ekonomik büyüme ile doğrudan değil ancak dolaylı bir şekilde etkilidir. Buna göre de nüfus artışı piyasaların büyümesine ve ölçek ekonomisine yol açıp, ekonomik büyümeyi olumlu şekilde etkileyebileceği gibi bağımlılık oranını da arttırarak, doğal kaynakları azaltıp, ekonomik büyümeyi olumsuz olarak da etkileyebilir. Nüfusun ülke ekonomisine etkisi üzerinde yapılmakta olan pek çok çalışmada kalkınmakta olan ülkeler göz önünde bulundurulmuştur. Çünkü bahsi geçen ülkeler sanayileşme açısından henüz daha başlangıç seviyesindedir. Büyüme ile beraber bu ülkelerin doğum rakamlarında önemli değişiklikler görüşmemiş, aksine ölüm oranlarında meydana gelen düşme ile birlikte nüfus hızı da artmıştır.Nüfusun ülke ekonomisine etkisi çerçevesinde literatürde tam bir görüş birliği sağlanamamaktadır. Bu çalışmalardan bir kısmı nüfus artışı ile ekonomik büyüme engellenir derken, diğer kısmı da ekonomik büyümenin olumlu sonuç verdiğini belirtmektedir. Üstelik bazı çalışmalar da her iki değişkenin birbiri ile ilişkisinin olmadığını belirtmektedir.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 47 Cevabı
Japonya’nın 1950-1990 yılları arasında nüfus artış hızını azaltmaya, 1990-2017 yılları arasında ise nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik politikalar uyguladığı bilinmektedir. Verilen nüfus piramitleri incelendiğinde uygulanan bu nüfus politikalarının Japonya’nın nüfus yapısını nasıl etkilediği söylenebilir?
Cevap: Japonlar 2.Dünya savaşını ağır bir şeklide kaybettikleri için (1939-1945) ve Amerika tarafından Nagazaki ye ve Hiroşimaya Atom Bombası atıldığı için yüz binlerce insan ölmüş ve ülkeden kaçmıştır (radyasyon sebebiyle) 1990′ daki artışın sebebi ise nüfusun Yükselme sebebi ise radyasyon etkisini yitirmesi ve Teknoloji konusunda 1.sırada olduğu içindir.
Japonya’da toplam nüfus içinde çocuk nüfus (0-14 yaş) oranı, 1975 yılında %22 iken 2015 yılında %13’e düşmüştür. Benzer şekilde yaşlı nüfus (65 ve üzeri yaş) oranı, 1975 yılında %9 iken 2015 yılında 26,3’e yükselmiştir. Çocuk nüfus oranının azalmaya, yaşlı nüfus oranının da artmaya devam etmesi hâlinde Japonya’da hangi sosyoekonomik problemler yaşanabilir?
Cevap: Bir ülkede doğurganlık oranının azalması ve ortalama ömür süresinin uzamasıyla nüfusun yaşlanması şeklinde ortaya çıkan demografik değişimler; ekonomik büyüme istihdam işgücü üretkenliği özel tasarruflar vergi yükü ve yaşam standartları gibi birçok ekonomik ve sosyal alanda sonuçlar doğurmaktadır. Avrupa Birliği’nde nüfus yaşlanmaktadır ve bu durumun gelecekte birçok sorun yaratacağı açıktır. Muhtemel sorunlar; işgücü kapasitesinin ve üretkenliğinin azalması ekonomide genel tasarruf miktarının azalması ve sosyal güvenlik sistemlerinin olumsuz etkilenerek kamu harcamalarının artması olarak sıralanabilir.
Japonya’da 1990 yılından sonra nüfus artışını hızlandırıcı politikalar uygulanmasına rağmen nüfus artış hızı 1995’te %3,6, 2005’te %2, 2015’te de %-1,2’lik oranlarla devamlı düşmüştür. 1990 yılından sonra uygulanan nüfus politikalarının başarısız olmasında etkili olan başlıca faktörler neler olabilir?
Cevap: Japonya’nın son 50 yıl içinde uyguladığı nüfus politikaları istenildiği gibi sonuçlanmamıştır. İlk başlarda nüfus artış hızını arttırmak istemiş fakat nüfus artış hızı beklenenden fazla olmuştur. Bu yüzden nüfus artış hızını azaltmak istemiş fakat bu seferde nüfus artış hızı beklenenden çok daha fazla azalmıştır. Tekrar nüfus artış hızını arttırmak istese de bu gerçekleşmemiş ve nüfus artış hızı azalmaya devam etmiştir.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 48 Cevabı
Nüfus politikalarının ülkeler arasında farklılık göstermesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Ülkelerin yeryüzü şekilleri ekonomik faaliyetleri etkilediğinden, yer yüzü şekilleri ülkeler arasında nüfus yoğunlaşmalarına ve ekonomik faaliyetlerinin farklılaşmasına sebeptir. Bazı ülkelerde büyük ovalar yer almaktadır. Bu ovalarda tahıl üretimi ve hayvancılık yapılır. Yer altı kaynakları fazla olan ülkeler, örneğin petrol zengini ülkeler, ekonomik faaliyetleri bu yer altı zenginliklerin ihracatına yönelik olarak diğer ülkelerden farklılaşmaktadır. ülkelerdeki iklim şartları da nüfus yoğunluğu ve ekonomik faaliyetleri etkilemektedir. Kuzey ülkeleri, daha kuzeye gidildikçe güney ülkelerine göre daha seyrek nüfusludur.
• Bazı ülkelerde nüfus politikalarının zamanla değiştiği görülmektedir. Bu durumun başlıca nedenleri neler olabilir?
Cevap: Bir zamanlar çok haklı sebeplerle kabul edilmiş olan nüfusu mümkün olduğu kadar hızlı arttırma politikası bugünün şartlarına uygun değildir. Bu bakımdan bugünkü politikanın nüfus planlamasını yasaklayan yönü hemen değiştirilecektir. Bu hem nüfus artış hızının biraz yavaşlamasını hem de çocuk nüfus oranının küçülmesini sağlayacaktır. Burada nüfus planlamasının mahiyeti hakkında bir açıklama yapmak yerinde olacaktır. Nüfus planlaması bazı çevrelerde bir yanlış anlama sonucu olarak çocuk sahibi olmada bir devlet müdahalesiyle karıştırılmaktadır. Oysa nüfus planlaması, ailelerin istedikleri sayıda ve istedikleri zamanda çocuk sahibi olmalarını kolaylaştıran demokratik bir usuldür.
• Uygulanan nüfus politikalarının genellikle Afrika ve Asya ülkelerinde nüfus artış hızını azaltmaya, Avrupa ülkelerinde ise nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik olduğu görülmektedir. Bu durumun başlıca nedenleri nelerdir?
Cevap: Çünkü Afrika ve Asya ülkelerindeki bilinçsiz nüfus artışı çok fazla olduğundan kaynakların yetersizliğinden dolayı büyük sosyal ve ekonomik sıkıntılar çıkmaktadır. Oysa Avrupa ülkelerinde yaşam standartları yüksek olduğundan nüfus artışı çok yavaşlamıştır. Bu da yaşlı nüfusun ileride bu ülkelere büyük sorun doğurmaya yol açacağı için nüfusu arttırıcı önlemler alınmasına neden olmaktadır.
• Dünyanın en fazla nüfusuna sahip ülkesi olan Çin, uzun bir dönem nüfus artış hızını azaltmaya yönelik politikalar uygulamışken 2015 yılından itibaren nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik politikalar uygulamaya başlamıştır. Çin’in nüfus politikalarında görülen böyle bir değişimin başlıca nedenleri nelerdir?
Cevap: Uygulanan tek çocuk politikası özellikle kırsal bölgede büyük tepkiyle karşılandı. Çin’de erkek çocuk önemliydi ve özellikle köylerde yaşayan insanların tarlalarda çalıştırmak üzere erkek çocuklara ihtiyacı vardı. Ayrıca, ülkedeki cinsiyet dengesi de erkeklerin lehine değişmeye başlamıştı. Bu nedenle Çin yönetimi 1980’li yılların sonuna doğru uyguladığı sert nüfus politikasını özellikle kırsal kesimde gevşetti. İlk çocuğun kız olması durumunda dört yıl sonra ikinci çocuğun yapılmasına izin verildi. 1990’lı yıllardan itibaren ülkenin ekonomik olarak gelişmeye başlaması ve yaşam standartlarının da yükselmesiyle birlikte nüfus artış hızı iyice azaldı. 1995 yılında %11’e düşen nüfus artış hızı, 2005’te %6’ya, 2015’te ise %4,5’e kadar geriledi ve 2015 yılı itibarıyla Çin Halk Cumhuriyeti’nin nüfusu 1 milyar 367 milyon oldu. Çin’in bu nüfus politikasını devam ettirmesi durumunda, 2025-2030 yılları arasında Hindistan’ın Dünya’nın en kalabalık ülkesi olması bekleniyor.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 49 Cevabı
Cevap: Nüfus Artış Hızının Düşmesinin Olumlu Sonuçları
• Anne ve bebeklerin sağlık düzeyleri yükselir.
• İnsanların yaşam standartları yükselir.
• Eğitim ve sağlık hizmetlerinin kalitesi artar.
• Kişi başına düşen milli gelir artar.
• Ülke kaynaklarının tüketimi azalır.
• Ülkede yatırımlara ayrılan kaynak miktarı artar.
• Üretim fazlası ortaya çıkar.
• İşsizlik azalır.
• Kırsal alandan şehirlere göç azalır.
• Devletin harcamaları azalır.
• Tasarruflar artar.
Nüfus Artış Hızının Düşmesinin Olumsuz Sonuçları
• Cinsiyet dengesizliği ortaya çıkar.
• Nüfus miktarı azalır.
• Ülke nüfusu dinamizmini kaybeder.
• Genç nüfus azalır.
• Ülkenin savunma gücü azalır.
• Yaşlı nüfus artar. (Bağımlı nüfus artar.)
• İş gücü yetersizliği ortaya çıkar.
• İşçi ücretleri yükselir.
• Başka ülkelerden işçi temin edilir.
• Emekli nüfus miktarı artar. Bu durum bütçeden emeklilere ayrılan payı artırır.
c) Nüfus artış hızının yükselmesinin olumlu sonuçları:
Mal ve hizmetlere talep artar.
◦ Piyasa genişler,yeni yatırım sahaları açılır.
◦ Üretim ve vergi gelirleri artar
◦ Ülke savunmasına katkısı olur.
◦ İşçi ücretleri düşer. Dolayısıyla üretim maliyeti azalır
ç) Nüfus artış hızının yükselmesinin olumsuz sonuçları:
Tüketim artar. İhracat azalır veya ithalat artar.
◦ Demoğrafik ( Nüfusa yapılan yatırım-yol su ,elektrik, konut, hastane, okul gibi) yatırımlar artar.
◦ Tasarruflar azalır.
◦ Kalkınma hızı yavaşlar.
◦ Kişi başına düşen milli gelir azalır.
◦ Konut sıkıntısı olur. Sonuçta gecekondulaşma olur.
◦ İşsizlik artar. İç ve dış göçler artar.
◦ Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı artar.
◦ Çevre sorunları artar.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 51 Cevabı
Cumhuriyet’ten bu yana uygulanan nüfus politikalarının Türkiye’nin nüfus yapısına ne gibi etkilerde bulunduğunu örneklerle açıklayınız.
- 1960 yılına kadar ülkemiz nüfusu artırıcı politika izlemiştir.
1923 – 1960 Yılları Arasındaki Nüfusu Artırıcı Politikaların Dayanak Noktaları
• Fazla nüfusun bir ülke için siyasi ve askeri güç olması
• Tarımda makineleşmenin yetersiz olması
• Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı nedeniyle erkek insan gücüne çok fazla ihtiyaç olması
• Türkiye’nin hızla kalkınmak zorunda olması
• Hızlı çoğalma ile ülkedeki sosyal İş bolumu ve İhtisaslaşmanın sağlanması
• Türkiye’de olum oranının yüksek olması nedeniyle nüfustaki azalmanın doğumlardaki artışla önlenmeye çalışılmasıdır.
1965 yılına kadar nüfus artışına yönelik politikalar uygulanmasına rağmen 1945 yılında nüfus artış hızı düşmüştür. Bu durumun başlıca nedenleri nelerdir?
Cevap: İkinci Dünya Savaşı ortamının getirmiş olduğu korku ve olumsuzluklar ile devletin kemer sıkma politikalarının bu düşüşte büyük etkisi olmuştur.
1985’ten bugüne kadar nüfus artış hızı düşme eğilimi gösterirken Türkiye ekonomisi ise büyümektedir. 2005’ten sonra nüfusun artmasına yönelik politikaların başarıya ulaşması durumunda Türkiye’nin kazanımları neler olacaktır?
Türkiye’de nüfus artması sonucu oluşacak olumlu gelişmeler şöyledir:
Üretim artar.
Mal ve hizmetlere talep artar.
Vergi gelirleri artar.
Ülkenin savunması güçlenir.
İşçi ücretleri azalır.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 52 Cevabı
Yukarıdaki grafikte Türkiye’nin 1950-2015 yılları arasındaki nüfus miktarları ile üç farklı senaryoya göre günümüzden 2075 yılına kadar tahminî nüfus miktarları verilmiştir (TÜİK). Ayrıca grafiğin altında yer alan tabloda senaryolara göre 2075 yılında yaş gruplarının toplam nüfus içindeki oranları tahminî olarak verilmiştir. Grafik ve tabloyu inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.
• Verilen senaryolara göre Türkiye nüfusunda nasıl bir değişim gerçekleşecektir?
Cevap: Hangi senaryo gerçekleşirse gerçekleşsin nüfus artacaktır. Bu da ekonominin hem canlanmasını büyümesine sağlayacak hem de işçi açığının kapanmasını sağlayacaktır. Sadece artış hızına bağlı olarak nüfus sayısında değişiklik görülecektir.
• Mevcut nüfus artış hızı ile sosyal yapının devam etmesi durumunda bu senaryolardan hangisinin gerçekleşmesi daha muhtemeldir? Düşüncelerinizi destekleyici ifadelerle açıklayınız.
Cevap: Bu hızla ve devlet politikaları ile 2. senaryonun gerçekleşmesi ihtimali daha yüksek gibi durmaktadır.
• Verilen senaryolara göre önümüzdeki 50 yıl içinde yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payının artacağı öngörülmektedir. Bu durumun ortaya çıkarabileceği sosyoekonomik sorunlar nelerdir?
Cevap: Ölümler çoğalır.
Doğum azalır.
Milli gelir artar.
İş güç yetersizliği artar.
Nüfus azalır.
11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 53 Cevabı
• Oluşturduğunuz nüfus piramidini 2017 yılı nüfus piramidi ile karşılaştırarak nüfusun yapısal özelliklerinde nasıl bir demografik dönüşümün meydana geldiğini yorumlayınız.
• Yaş gruplarının toplam nüfusa oranlarına bakıldığında gelecekte çocuk ve aktif nüfus oranlarında azalma, yaşlı nüfus oranında da artış öngörülmektedir. Ekonomik büyümenin sürdüğü düşünülerek genç ve aktif nüfusun azalması gelecekte ne tür önlemlerin alınmasını gerektirebilir?
Cevap: Bir ülke için genç nüfus fırsattır. Ekonomik canlılık sağlanabilir. İyi bir eğitim ve planlama ile üretim ve verim arttırılabilir. Avrupa’da nüfus artışı olmadığı genç nüfus olmadığı için sürekli yurt dışından işçi getirtmek zorunda kalıyorlar. Nüfusa paralel kalkınma hızı arttırılarak genç nüfusun olumsuz yönleri olumluya çevrilebilir.