Örümcekler Uzayda Ağlarını Örerken Işıkla Yönlerini Belirliyor
Örümcekler avlarını daha kolay yakalamak için ağlarını asimetrik şekilde örer. Bunun için kütle çekim etkisinden faydalanırlar. Birçok örümcek ağında merkezin altında kalan kısım üstünde kalan kısımdan daha geniştir. Çünkü örümceğin aşağı doğru hareket ederek avını yakalaması, yukarı doğru hareket ederek avını yakalamasından daha kolaydır. Kütle çekimi aynı zamanda örümceğin ağda duruşunu da etkiler. Birçok örümcek hızlı hareket edebilmek için başları aşağı bakacak şekilde ağlarının merkezinde avlarını bekler.
Bilim insanları örümceklerin uzaydaki ağırlıksız ortam koşullarında ağ örüp öremeyeceğini, eğer örebiliyorlarsa ağın şeklinin Dünya’dakinden farklı olup olmayacağını merak etti. Bu amaçla 2011’de normal koşullar altında asimetrik ağ ören altın ipek küre örümceği olarak bilinen bir örümcek türünü Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdiler.
Altın ipek küre örümcekleri ağlarını asimetrik şekilde ören örümceklerdendir.
Örümcekler ISS’deki yaşam ortamlarında 12 saat LED ışıkla aydınlıkta,12 saat ise karanlıkta bırakıldı. Örümcekler bu süreçte ağlarını ördü, söktü ve yeniden ördü. Bu süreçte üç kamera beş dakikada bir örümceklerin yaşam ortamlarının fotoğrafını çekti. Sonuçta uzay koşullarında örümcekler tarafından inşa edilen ağların, kontrol grubu örümcekler tarafından Dünya’da örülen ağlardan daha simetrik olduğu anlaşıldı. Ağların merkezi de orta kısma daha yakındı.
BioServe Space Technologies, University of Colorado Boulder
Fotoğrafta türü örümcek ISS’deki yaşam ortamında görülüyor.
Araştırmacılar deneyler sırasında ilginç bir sonuçla karşılaştı: Örümcekler ağlarını aydınlıkta ve karanlıkta farklı şekillerde inşa ediyordu. Bilim insanlarına göre bu sonuçlar, örümceklerin ağırlıksız ortam koşullarında ışığı yön belirlemek için kullandığını gösteriyor. Oysa daha önceleri, örümcekler ağlarını karanlıkta inşa edebildikleri ve ışık olmadan avlarını yakalayabildikleri için ışığın örümceklerin yönlerini belirlemede bir rolü olmadığı düşünülüyordu.
Kaynaklar:
- Zschokke, S., Countryman, S., ve Cushing, E. P., “Spiders in space-orb-web-related behaviour in zero gravity”, Science of Nature, Cilt 108, Sayı 1, DOI: 10.1007/s00114-020-01708-8, 2020.
- https://www.unibas.ch/en/News-Events/News/Uni-Research/Spiders-in-space–without-gravity–light-becomes-key-to-orientation-.html