Hava İtimli Roket Yapalım
Bilmekte Fayda Var!
Roket Nedir, Hangi Amaçlarla Kullanılır?
Uzay çalışmalarında kullanılan araçlardan biri de roketlerdir. İnsanlı veya insansız uzay görevlerinde kullanılan bu araçlar, taşıdıkları yükün kısa süre içinde yüksek hızlara ulaşmasını sağlar. Roketler hava sürtünmesini en aza indirecek şekilde tasarlanır.
Roketler yakıt, motor ve egzozdan oluşan silindir biçimli araçlardır. Motordan çıkan yanma ürünleri yüksek hızla egzozdan dışarı bırakılır ve böylece Newton’un üçüncü hareket yasasına uygun biçimde, ters yönde bir itki ortaya çıkar. Roketlerin taşıdıkları yükü ivmelendirmeleri için ortamda hava olması gerekmez. Roketler boş uzayda da depolarındaki yakıtı tüketerek yol alabilir.
Tasarla ve Yap köşesinin bu projesinde, hava itimli roket düzeneği yapıyoruz.
Nelere İhtiyacımız Var?
- 1 adet 1,5 cm x 15 cm x 25 cm boyutlarında tahta
- 1 adet 1,5 cm x 5 cm x 25 cm boyutlarında tahta
- 1 adet 0,4 cm x 5,5 cm x 9 cm boyutlarında duralit
- 1 adet 0,4 cm x 5,5 cm x,9 cm boyutlarında açıölçer şablonu
- 2 adet 1 cm uzunluğunda vida
- 2 adet 2 cm uzunluğunda vida
- 2 adet plastik boru kelepçesi
- 30 cm uzunluğunda, 2 cm çapında plastik boru
- 40 cm uzunluğunda, 2 cm çapında spiralli hortum
- 1 adet 1 litrelik PET şişe
- 1 adet A4 kâğıt
- 2 adet 3,5 cm x 5 cm boyutlarında siyah fon karton
- Şeffaf bant
- Tutkal
- Katı yapıştırıcı
- Cetvel
- Kurşun kalem
- Makas
- Tornavida
- Tamir bandı
Uyarı:
Kesici ve delici aletleri kullanırken dikkatli olalım.
Ne Yapıyoruz?
Ne OIdu?
PET şişenin üzerine ani ve hızlı bir kuvvet uyguladığımızda şişenin içindeki hava harekete geçerek hava akımı oluşturdu. Hava akımı kâğıt roketi iterek havalandırdı.
“V” şeklindeki burun, uçarken havanın sürtünme kuvvetini en az düzeye indirir. Böylece roketin daha uzun menzilli olmasını sağlar. Roketin kanatları da tıpkı balıkların yüzgeçleri gibi hareket sırasında önemli bir rol oynar. Kanatlar roketin düz bir doğrultuda hareket etmesine yardımcı olur.
Hava itimli roketimizi hangi açı ile fırlattığımızda en uzak yere gittiğini keşfetmek için açıölçer şablonunu kullanıyoruz. Düzeneğimizi farklı açılarda uçurmayı deneyelim ve hangi açılarda daha fazla yol aldığını belirleyelim.
Düşünelim!
Peki sizce 1 litrelik PET şişe yerine 2 litrelik PET şişe kullanırsak kâğıt roketimizin daha fazla yol almasını sağlayabilir miyiz?
Roketimizin daha uzağa gitmesi için başka neler yapabiliriz?
Kaynaklar:
- Komisyon, Ortaöğretim Astronomi ve Uzay Bilimleri Ders Kitabı, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ankara, 2016.
- De Campos Valadares, E., Fizik Eğlence ve Ötesi, Çev.: Dost Körpe, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
- https://www.exploratorium.edu/snacks/bottle-blast-off