Ambalaj Lastiklerinin Gizemi: Parmaklarınızı Acıtmadan Nasıl Fırlatabilirsiniz?
Yetişkin ya da çocuk olun, çoğumuz ambalaj lastiklerini parmaklarımız arasında germeyi ve sonra serbest bırakarak arkadaşlarımızla şakalaşmayı seviyoruz. Ancak bazen lastik parmağımıza çarpar ve canımızı acıtabiliyor. Peki, eski haline dönerken çok hızlı hareket eden bir ambalaj lastiği neden bazen parmağımıza çarpar, bazen de çarpmaz?
Sonuçları Physical Review Letters dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, bilim insanları gerilen ambalaj lastiklerinin serbest bırakıldıktan sonra nasıl hareket ettiğini inceledi. Yüksek hızda görüntü kaydedebilen bir kamera kullanarak yapılan bu araştırmada, lastiğin serbest bırakıldıktan sonra başlangıçta gözyaşı damlasına benzer bir şekle sahip olduğu, ancak daha sonra dalgalı bir form aldığı ortaya çıktı. Ayrıca dalgaların belli bir hız ve dalga boyuna sahip olduğu tespit edildi.
Ambalaj lastiklerinin yapıldığı kauçuk, esnek bir malzemedir. Yani üzerine bir kuvvet uygulandığında şekil değiştirir ve kuvvet kaldırıldığında eski haline döner.
Araştırma, ambalaj lastiklerini parmağınızı acıtmadan nasıl fırlatabileceğiniz konusunda bazı ipuçları sunuyor. Çünkü lastik serbest bırakıldıktan sonra oluşan dalgalar, lastiğin arka tarafının başparmağa yaklaşma hızını azaltıyor. Böylece lastiği serbest bıraktıktan sonra parmağınızı aşağı doğru yeterince hızlı hareket ettirirseniz, lastiğin parmağınıza çarpmasını engelleyebilirsiniz. Aşağıdaki videoda, gerilen bir ambalaj lastiğinin serbest bırakıldıktan sonra nasıl hareket ettiğini yavaş çekimde izleyebilirsiniz.
A. T. Oratis ve J. C. Bird, Physical Review Letters (2019)
Ancak bu bilgilerin faydalı olabilmesi için ambalaj lastiğini başparmağınızın etrafına geçirip diğer elinizin parmaklarıyla germelisiniz.
Dalgaların Hızı ve Dalga Boyu
Yapılan araştırmada, serbest bırakılan ambalaj lastiğinin dalgalarının belirli bir hıza ve dalga boyuna sahip olduğu görüldü. Bu da ambalaj lastiğinin geri dönüş hareketinin belirli bir düzen içinde gerçekleştiğini gösteriyor. Ayrıca dalgaların hızı ve dalga boyunun, lastiğin farklı şekillerde serbest bırakılması durumunda da değişmediği tespit edildi.
Ambalaj Lastiği ve Kauçuk
Ambalaj lastikleri genellikle kauçuktan yapılmıştır. Kauçuk, esnek bir malzemedir ve üzerine uygulanan kuvvetle birlikte şekil değiştirir. Bu özelliği sayesinde ambalaj lastiği gibi gerdirilebilir ve daha sonra eski haline dönebilir. Ancak aynı zamanda kauçuk, hızlı bir şekilde dalgalar oluşturabilen bir malzemedir.
Sonuç: Parmaklarınızı Acıtmadan Ambalaj Lastiği Fırlatma
Ambalaj lastiğini parmaklarınızı acıtmadan fırlatabilmek için yapılması gereken en önemli şey, lastiği serbest bıraktıktan sonra parmağınızı yeterince hızlı aşağı doğru hareket ettirmektir. Böylece oluşan dalgalar, lastiğin geri dönüş hareketini yavaşlatarak parmağınıza çarpmasını engelleyecektir. Sonuç olarak, ambalaj lastiğini serbest bıraktıktan sonra parmağınızı aşağı doğru hızlı bir şekilde hareket ettirirseniz, canınızı acıtmadan eğlenceli bir oyun oynamaya devam edebilirsiniz.