Sağlıklı Hücreleri Zarar Vermeden Kanserli Hücreleri Öldürme Yöntemi
Bilim dünyasında önemli bir adım atıldı. Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görev yapan araştırmacılar, sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürmeyi başardılar. Prof. Dr. Michael Z. Lin liderliğindeki ekip tarafından yürütülen çalışmanın sonuçları, Science‘ta yayımlandı.
Kanserli hücrelerin büyümesini “söyleyen” sinyalleri algılayan proteinler, hücre zarlarında bulunur. Sağlıklı hücreler, bu sinyallere tepki vererek gelişir veya iyileşir. Ancak bu proteinler sürekli olarak aktif olduğunda, hücreler kontrolsüz bir şekilde büyümeye başlar ve kanser ortaya çıkar.
Günümüzde kullanılan kanser tedavisi yöntemleri, sağlıklı hücreler ile kanserli hücreleri birbirinden ayırt edemedikleri için tedavi sırasında ölümcül yan etkiler oluşabiliyor.
Araştırmacılar, kanserli hücreleri öldürmede sağlıklı hücrelere zarar vermeden kullanabilecekleri bir yöntem geliştirmek için çalıştılar. Bu amaçla, iki doğal proteinin birleştirilmesiyle sentetik bir protein üretildi. Birincisi, hücre zarlarındaki algılayıcı proteinlere bağlanırken, ikincisi belirli bir amino asit dizisini parçalar. Ayrıca araştırmacılar, hücre zarlarının iç yüzeyine tutunan ve çeşitli “kargolar” taşıyabilen ikinci bir protein de tasarladı ve üretti. Sentezlenen birinci protein, aktif bir algılayıcıya bağlandığında ikinci proteini parçalıyor ve böylece kargo proteinleri serbest kalıyor. Bu proteinlerin hücre üzerinde etkili olabilmesi için yeterli miktarda birikmesi gerektiği ve bunun sadece kanserli hücrelerde aktif olan algılayıcı proteinlerde gerçekleştiği tespit edildi.
Araştırmacılar, laboratuvar ortamında büyütülmüş hücreler üzerinde yaptıkları deneylerde, hücre ölümünü tetikleyen bir protein kullanarak geliştirdikleri yöntemin sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücrelerde başarılı bir şekilde etkili olduğunu gözlemlediler.
Şu an için geliştirilen yöntemin insanlarda ne ölçüde başarılı olacağı henüz bilinmemektedir. Öncelikle sentetik proteinlerin kanserli hücrelere nasıl aktarılacağının en iyi yolu belirlenmelidir. Ayrıca bağışıklık sisteminin bu tedaviye nasıl tepki vereceği de araştırılmalıdır.
Özet
Bilim dünyasında yapılan son çalışmalar, kanser tedavisinde önemli bir adım atıldığını gösteriyor. Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan araştırmada, sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücreleri öldürme yöntemi geliştirildi. Bu yöntem, doğal proteinlerin birleştirilmesiyle sentetik bir protein üretilerek sağlıklı hücrelere zarar vermeden sadece kanserli hücrelerin ölmesini sağlamaktadır. Ancak yöntemin insanlarda ne ölçüde başarılı olacağı henüz bilinmemektedir ve daha fazla araştırma gerektirmektedir.