Solunum Yolu Salgı Hücreleri: Akciğerlerde Alveole Dönüşebilen Yeni Bir Hücre Tipi
magicmine/iStock.com
Akciğerlerimiz, vücudumuzun oksijen alıp karbondioksit atmasını sağlayan en önemli organlardan biridir. Bu görevi yerine getirirken akciğerlerimize zararlı maddelerin girmesini engelleyen birçok savunma sistemi de mevcuttur. Son yapılan araştırmalar, bu savunma sistemlerinden biri olan solunum yolu salgı hücrelerinin, alveollerde yeni bir hücre tipine dönüşebileceğini ortaya çıkardı.
alex-mit/iStock.com
Akciğerlerimizdeki alveoller, havayla temas ederek oksijen ve karbondioksitin alışverişini sağlar.
Yapılan incelemeler, solunum yolu salgı hücrelerinin hava yolunu kaplayan mukus için gerekli proteinleri ürettiğini gösteriyor. Mukus, akciğerleri kaplayarak zararlı maddelere karşı koruyan bir salgıdır. Bu yüzden keşfedilen hücrelere solunum yolu salgı hücreleri (RASCs) adı verildi.
Laboratuvar koşullarında uyarıldıklarında solunum yolu salgı hücrelerinin (kırmızı) lAT2 hücrelerine (yeşil) dönüştüğü gözlendi.
Bilim insanları, RASCs hücrelerinin başta kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olmak üzere çeşitli akciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılabileceğini düşünüyor. Çünkü KOAH ve sigara içmeye bağlı olarak oluşan diğer akciğer hastalıklarında AT2 hücrelerinin yapısının değiştiği biliniyor. Araştırmacılar bu durumun solunum yolu salgı hücrelerinde oluşan bozukluklardan kaynaklandığını düşünüyor.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, alveollerde ve solunum yollarında, çoğunlukla sigara içmekten veya kötü hava kalitesinden kaynaklanan hasarlar nedeniyle ortaya çıkıyor.
Çözüm Yolu: Solunum Yolu Salgı Hücrelerinin Keşfi
Bilim insanları, akciğerlerdeki hücrelerin genetik işlevlerini inceleyerek RASCs hücrelerini keşfettiler. Yapılan incelemeler, bu hücrelerin hava yolunu kaplayan mukus için gerekli proteinleri ürettiğini gösterdi. Ayrıca yapılan farklı analizlerde, RASCs hücrelerinin AT2 hücrelerine benzer genetik işlevlere sahip olduğu ortaya çıktı. AT2 hücreleri, alveoller için kök hücre görevi görerek sağlıklı alveollerin oluşmasını sağlar. Detaylı çalışmalar, uyarıldıklarında RASCs hücrelerinin AT2 hücrelerine dönüşebildiğini gösterdi.
Bu keşif, solunum yolu salgı hücrelerinin önemli bir görev üstlendiğini ve akciğerlerin korunmasında kilit bir role sahip olduğunu ortaya koydu. Ayrıca RASCs hücrelerinin potansiyel olarak KOAH gibi akciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılabileceği düşünülüyor.
Bize Ne Düşüyor?
Bu keşif, akciğerlerimizin nasıl korunduğu ve onarıldığı konusunda önemli bir adım oldu. Gelecekte yapılabilecek çalışmalarla, solunum yolu salgı hücrelerinin daha iyi anlaşılması ve potansiyel tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi bekleniyor. Bu sayede, akciğer hastalıklarının tedavisinde yeni bir umut doğabilir ve akciğer sağlığı daha da önem kazanabilir.
Kaynaklar:
- Basil, C. M. ve ark., “Human distal airways contain a multipotent secretory cell that can regenerate alveoli”, Nature, Cilt 604, s. 120-126, 2022.