European Southern Observatory (ESO)
8 Milyar Işık Yılı Uzaktan Gelen Radyo Dalgası Patlaması
Bilim insanları, Haziran 2022’de Avustralya’daki ASKAP Radyo Teleskobu ile FRB 20220610A isimli bir hızlı radyo dalgası patlaması tespit etmişti. Gök bilimciler daha sonra Şili’de bulunan Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskop’u (VLT) kullanarak hızlı radyo dalgası patlamasının kaynağı olan gök adayı belirlemeye çalıştı. Sonuçta FRB 20220610A isimli hızlı radyo dalgası patlamasının kaynağının 8 milyar ışık yılı uzaktaki bir gök ada olduğu belirlendi. FRB 20220610A, bu zamana kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo dalgası patlaması. FRB 20220610A sırasında Güneş’in 30 yılda yaydığı toplam radyasyon enerjisinden daha fazla enerjinin çok kısa bir süre içinde yayıldığı tahmin ediliyor.
Hızlı radyo dalgası patlamaları, milisaniye ölçeği gibi kısa sürelerde sonlanan radyo dalga boyundaki elektromanyetik ışık yayılımlarıdır. Bu patlamalar, evrenin en uzak bölgelerinden bile tespit edilebilir.
Evrenin Yapısı Üzerine Etkisi
Hızlı radyo dalgası patlamaları, gök adaların içinde ve arasında hareket eder. Bu süreçte sıcak gazların içinden geçerken düşük frekanslı radyo dalgaları, yüksek frekanslı radyo dalgalarına göre daha fazla yavaşlar. Bu sayede gök adaların arasında bulunan ve diğer yöntemlerle tespit edilemeyen özellikteki maddelerin varlığı hakkında bilgi edinmek mümkün hâle gelebilir. Yani hızlı radyo dalgası patlamaları, evrenin yapısının anlaşılmasına yardımcı olabilir.
Nasıl Tespit Edildi?
Hızlı radyo dalgası patlamaları, ilk olarak 2007 yılında keşfedilmiştir. Ancak 2022 yılında Avustralya’daki ASKAP Radyo Teleskobu ile tespit edilen FRB 20220610A, şimdiye kadar tespit edilen en uzak hızlı radyo dalgası patlamasıdır. Gök bilimciler daha sonra Şili’deki Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskopu (VLT) ile bu patlamanın kaynağını belirlemeyi başardılar.
Sonuç
FRB 20220610A, evrenin en uzak bölgelerinden birinden geliyor olması ve çok büyük enerji yayması nedeniyle oldukça önemli bir keşiftir. Hızlı radyo dalgası patlamalarının evrenin yapısının anlaşılmasına yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Ancak bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.