6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları 5. Tema Doğa ve Evren Sayfa 136, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143 Merak Ettiklerimiz Metni Etkinlik Soruları ve Cevaplarını yazımızın devamından okuyabilirsiniz.
Merak Ettiklerimiz Metni Cevapları
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 136 Cevabı
1. Dünya’mızın ve diğer gezegenlerin oluşumuyla ilgili edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Bu yazımızda dünya ve gezegenlerin oluşumu hakkında kısa bir bilgi vereceğiz. Dünya evrendeki yıldızların patlaması ve oluşturdukları toz bulutlarının çekim kuvvetleri etkisiyle bir araya gelmesi sonucu oluşmuştur. Bu çekimi sağlayan Güneştir. Böylece Dünya, oluşurken bir yandan da Güneş sistemindeki yörüngesine oturmuştur. Başlarda Dünya çok sıcaktı. Kabuk kısmı soğudu fakat iç kısmında bugün bile erimiş metallerden oluşan bir çekirdek bulunuyor.
2. Dünya ve evren hakkında neleri merak ediyorsunuz? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Evrende keşfedemediğimiz ve Dünya’ya benzeyen başka gezegenler olup olmadığını merak ediyorum.
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 138 Cevabı
element – evren – kimyasal – astronom – atom – supernova – galaksi
astronom.Gök bilimci.
supernova.: Çok miktarda enerji ortaya çıkmasına sebep olan büyük yıldız patlamaları.
Element: Kimyasal yöntemlerle ayrıştırılmayan veya bileşim yoluyla elde edilemeyen, Evren’de doğal hâliyle bulunan madde.
galaksi.: Yıldız ve gezegen topluluklarından oluşan gök ada.
evren.: Gök varlıklarının bütününü içine alan uzay boşluğu, kâinat.
kimyasal .: Kimyaya ait olan, kimya ile ilgili, kimya yoluyla elde edilen.
atom.: Maddeyi oluşturan en küçük tanecikler.
2. ETKİNLİK
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 139 Cevabı
Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.
1. Galaksilerin kızıla kayması neyin habercisidir?
Cevap: Galaksilerin bizden uzaklaştığının habercisidir.
2. Güneş olmasaydı yaşamımızda neler değişirdi? Düşüncelerinizi metinden hareketle açıklayınız.
Cevap: Dünyamız karanlık olurdu, ısı olmadığı için ısınamazdık. Besinlerimiz güneş olmadığı için yok olurdu, beslenemezdik. Bütün canlılar yok olurdu.
3. Yakıtları tükenen küçük yıldızlara ne olur? Anlatınız.
Cevap: Uzun süre parıldamaya devam ederler.
4. Sizce başka gezegenlerde hayat var mıdır? Düşüncelerinizi nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.
5. Yeni bir gezegen keşfetseydiniz ona hangi ismi verirdiniz? Neden?
Cevap: Bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.
6. Keşfettiğiniz gezegenin Dünya’ya göre daha yaşanabilir olması için hangi özelliklere sahip olmasını isterdiniz? Anlatınız.
Cevap:Gezegenimde çok değerli madenlerin bulunmasını isterdim. Böylece çok dayanıklı ve kullanışlı teknolojik cihazlar yapabilirdim. Ayrıca doğal güzelliklerinin en üst seviyede olmasını isterdim.
3. ETKİNLİK
A) 1. Etkinlik’teki bulmacada ulaştığınız cümleden hareketle bir hikâye tasarlayarak hikâyenizin unsurlarını aşağıya yazınız.
- OLAY: Ahmet Bey ve Serra’nın gökyüzünü teleskopla incelemeleri.
- KONU: Uzay
- KAHRAMANLAR: Serra, Ahmet Bey.
- YER: Serra’nın evi.
- ZAMAN: Akşam yemeğinden sonra.
- ANA FİKİR: Uzayda görülmeye değer çok şey vardır.
- BAŞLIK: UZAYI SEYRETMEK
B) Unsurlarını belirlediğiniz hikâyenizi defterinize yazınız.
UZAYI SEYRETMEK
Akşam yemeğinden sonra Serra babasına iş yerinden getirdiği kutuyu sordu. Ahmet Bey “Haydi açalım beraber.” dedi. Ahmet Bey çıkarttığı parçaları pencerenin yanına taşıdı ve onları birleştirdi. Tek bir parça haline geldiğinde Serra bunun ne olduğunu anlamıştı: Bir teleskop! Babası Serra’ya “Biliyorsun, iş yerinde gökyüzünü gözlemliyoruz. Ben de bu teleskobu getirdim. Senin de gökyüzünü incelemeni istiyorum.” dedi. Serra heyecanla teleskoptan gökyüzünü incelemeye başladı. Bir süre sonra “Bunun ne faydası var ki?” diye sızlanmaya başladı. Ahmet Bey teleskobu bir yöne çevirerek “Bak bakalım.” dedi. Serra “Ay bu! Hem de kocaman. Bir de üzerinde karaltılar var.” dedi. Ahmet Bey açıkladı: “Güneş ışığı Ay’da gölgeler oluşturur. Ayrıca Ay’ın yüzeyi dümdüz değildir; çukurları vardır.” Daha sonra teleskobu başka bir yöne doğru çevirip bazı ayarlamalar yaptı. Serra’ya bakmasını işaret etti. Serra bir süre izleyip, “Burada bir sim denizi var!” dedi. Ahmet Bey gülerek “O bir gökada.” dedi. “Gökadalar küçük ışık tozlarının bir araya gelmiş hali gibidir. Onları gördüğün için çok şanslısın. Her teleskopla görülebilen bir şey değildir.” Biraz daha gökyüzünü incelediler. Serra çok mutluydu. Ahmet Bey de ona bilgiler veriyordu. Gecenin sonunda Serra babasına teşekkür etti. Babasının neden uzayı bu kadar çok sevdiğini anlamıştı.
4. ETKİNLİK
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 141 Cevabı
B) Gazete haberlerinde verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki tabloyu doldurunuz.
Cevap:
A GAZETESİ
Savunulan Düşünce
2100 yılında iklim nedeniyle oluşacak felaketlerden ölenlerin sayısının 150 binden fazla olacak olması.
Gösterilen Nedenler
Küresel ısınma nedeniyle mevsimlerin değişmesi, sıcak hava dalgasının artması, kıyı taşkınları.
B GAZETESİ
Savunulan Düşünce
Küresel ısınmanın aslında var olmadığı, ısınmaya insanların neden olmadığı, küresel ısınmanın halktan iklim vergisi almak için bir oyun olduğu.
Gösterilen Nedenler
1995’ten bu yana küresel ısınmada önemli bir değişiklik olmadığı, var olan değişikliklerin normal olduğu.
C) Bu iki farklı bakış açısı hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizi nasıl etkiledi? Açıklayınız.
Duygu ve düşüncelerinize göre bu soruyu siz cevaplayabilirsiniz.
D) Prof. Phil Jones ya da Giovanni Forzieri’den birine e-posta yazacak olsanız kime, ne sormak isterdiniz? Sormak istediklerinizi e-posta şeklinde yazınız.
Sormak istediklerinize göre bu etkinliği siz yapabilirsiniz.
5. ETKİNLİK
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 142 Cevabı
Astronot olduğunuzu hayal ediniz. Uzayda geçirdiğiniz bir günü anlattığınız hikâye edici metin yazınız. Hikâyenize uygun başlık koymayı unutmayınız.
Cevap: Ben ve arkadaşlarım şu anda Mars’tayız. Güne kahvaltıyla başladık. Tamir etmem gereken bir araç var. Dostlarımdan birisi benimle gelecek. Üsten çıkmadan önce uzay kıyafetlerimizi giydik. Mars araçlarını tamir edecek her alete sahibiz. İhtiyaç duyduklarımı yanıma aldım. Önce aracın etrafında turladım. Daha sonra içine girdim ve motorunu, direksiyonunu ve panelleri kontrol ettim. Sorunu hemen anladım. Panellerden ikisi çalışmıyordu. Yedek panellerimiz vardı. Bu araç panellerin içine güneş enerjisi dolmasıyla çalışıyor, yani güneşle çalışıyor. Yeni panelleri taktım. Aracı çalıştırmayı denediğimde başarılı oldum. Dostum eski panelleri üssün yakınına bıraktı. İşimiz bittiğinde üsse girdik ve kıyafetlerimizi çıkardık. Daha sonra aracı nasıl tamir ettiğimi bildiren bir raporu dünyaya gönderdim. Yaptığımız her şeyi rapor etmek görevimizin bir parçası. Takım kaptanımız yarın yapmamız gerekenlerden bahsetti. Burada zaman çok çabuk geçiyor
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 143 Cevabı
A) Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. İsim tamlamalarının altını örnekteki gibi çiziniz.
Galaksilerin ışıkları kızıla kayıyor.
Bu yıldız, Güneş Sistemi’nin merkezinden ışık saçıyor.
Bilim insanları, bu konuda araştırmalar yapıyor.
Gezegenimizde yaşamın kaynağı Güneş’tir.
Neden evrenin başlangıcı olduğunu düşünüyoruz?
B) Aşağıdaki atasözlerinin bazı kelimeleri eksik bırakılmıştır. Bu atasözlerini parantez içlerindeki isimlerle, isim tamlaması oluşturacak şekilde örnekteki gibi tamamlayınız.
Lafla peynir gemisi yürümez.
Borç yiğidin kamçısıdır.
Davulun sesi uzaktan hoş gelir.
Komşu komşunun külüne muhtaçtır.
Ay ışığında ceviz silkilmez.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Evliya Çelebi ve “Seyahatname” hakkında araştırma yapınız.
On yedinci yüzyılda yaşamış, dünya ve Türk tarihinin en önemli gezgini olarak kabul edilen Evliya Çelebi, elli yılı aşkın bir süre ile gezip gördüğü yerleri kitaplaştırdığı Seyahatname adlı eseri ile nam salmıştır.
İslam peygamberi Hz. Muhammedi rüyasında görüp “Şefaat ya Resulallah.” diyeceğine “Seyahat ya Resulallah.” demesi üzerine duasının kabul edilmesi üzerine ömrü boyunca gezmesi rivayeti ile bilinmektedir.
Evliya Çelebi’nin Hayatı
Evliya Çelebi 25 Mart 1611 (Hicri takvime göre Hicri 10 Muharrem 1020) tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Ailesi aslen Kütahyalıdır. İstanbul’un fethi sonrası İstanbul’a yerleşmişlerdir. Babası, dönemin kuyumcubaşısı Derviş Mehmed Zıllî’dir. Annesinin adı Abhaz’dır.
Evliya Çelebi öğrenimini sırasıyla mahalle mektebi, Şeyhülislam Hamit Efendi Medresesi ve son olarak Enderun’da görmüştür. Enderun’da dil bilgisi, gramer, kafiye, hat ve musiki dersleri almıştır. Okul öğrenimi dışında da özel hocalardan yabancı dil, güzel yazı, beden eğitimi, Kur’an ve Arapça dersleri de almıştır.
Öğrenimin hayatından sonra 25 yaşında sarayda görev aldı. Burada yaptığı işler ile padişah ve devletin ileri gelenlerinin takdirini kazandı. Gerek katıldığı savaşlar vesilesi, gerek saraydaki görevi gerekse de kendi isteği ile gezmek için her fırsatı değerlendirmiştir.
Kitabında belirttiği üzere Rum, Arap ve Acem’de, İsveç, Leh ve Çek’te, 7 iklim ve 18 padişahlık yeri 51 yıl boyunca gezip dolaşmıştır.
Evliya Çelebi hiç evlenmemiştir. Tüm kazancını hayır işlerine harcamış, kız kardeşlerine sarf etmiştir.
Evliya Çelebi 1682 yılından sonra vefat etmiştir; tam ölüm tarihi, yeri ve mezarı bilinmemektedir.
Evliya Çelebi ile ilgili bilgilerin çoğunluğu Evliya Çelebi Seyahatnamesi ile elde edilmiştir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi
Seyahatname, bir yazarın gezip gördüğü yerlerden edindiği bilgi ve izlenimlerini anlattığı eser manasına gelir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi de Evliya Çelebi’nin elli yılı aşkın zamanda, Osmanlı toprakları üzerinde gezdiği yerleri kendi üslubu ile anlattığı 10 ciltten oluşan bir seyahatnamedir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi 10 ciltten oluşan bir gezi kitabıdır. Evliya Çelebi yaptığı seyahatlerde gördüklerini, gözlemlerini ve deneyimlerini; yalın ve duru, halkın anlayacağı şekilde anlatmıştır. Zaman zaman kendine özgü gerçek üstü bir üslup kullanması bu kitabı, diğer gezi kitaplarından ayıran özelliğidir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi dönemin yerleşim yerleri ile ilgili çok önemli bilgiler içermektedir. Buradaki insanların yaşayışları, kültürleri, yerel dilleri hakkında bilgiler Seyahatname’de yer almaktadır. Bu yönüyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi Türk kültür tarihi ve gezi edebiyatı açısında önemli bir yere sahiptir.
Seyahatname’nin günümüz Türkçesine çevrilmesi 2003 yılında ile başlayıp 2011 yılında tamamlanmıştır. Çeviri işlemini Seyit Ali Kahraman ve Yücel Dağlı yapmıştır. Evliya Çelebi Seyahatnamesi İngilizce, Sırpça, Macarca, Yunanca, Romence, Ermenice gibi bir çok dilde çevirileri de mevcuttur.
Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde tanıttığı yerler ciltlere göre şu şekildedir:
1. Cilt: 1630 – İstanbul ve çevresi
2. Cilt: 1640 – Anadolu, Kafkaslar, Girit ve Azerbaycan
3. Cilt: 1640 – Suriye, Filistin, Ermenistan ve Rumeli
4. Cilt: 1655 – Doğu Anadolu, Irak, ve İran
5. Cilt: 1656 – Rusya ve Balkanlar
6. Cilt: 1663/1664 – Macaristan’da askeri seferler
7. Cilt: 1664 – Avusturya, Kırım, ve ikinci kez Kafkaslar
8. Cilt: 1667-1670 – Yunanistan ve ikinci kez Kırım ve ikinci kez Rumeli
9. Cilt: 1671 – Hac için Hicaz, Mekke ve Medine
10. Cilt: 1672 – Mısır ve Sudan